Višegodišnja zeljasta biljka, cela neprijatnog mirisa, visoka 0,5-2 m, sa jakim puzećim korenom. Stabljika ujesen odumire, redovno uspravna, brazdasta, gola ili rasuto dlakava. Lišće jednom ili dva puta neparno perasto deljeno; listića 5-9; izduženi, zašiljeni, oštro testerasti, goli ili na naličju dlakavi. Zalisci listoliki, lancetasti, nazubljeni. Cvetovi neprijatnog mirisa, u vršnoj ambrelastoj, cimoznoj cvasti, sa 3 glavne osovine; široki 6-8 mm, beli ili crvenkasti, sa crvenim prašnicima. Bobičaste koštunice elipsoidalne, duge 4 mm, sjajnocrne, većinom sa 3 (-4) koštice; ove su jajaste, nešto troivičave. Cveta u aprilu mesecu. Javlja se kao korovska biljka na vrlo različitim, ali uvek sa dosta svetlosti, staništima; po obodu šume, kraj puteva, na zapuštenim njivama, kraj živica i đubrišta. Ponekad u gotovo čistim manjim ili većim sastojinama, razmnožavajući se brzo i lako semenom (ptice) i vegetativno (puzeće korenje). Od davnina važi kao otrovna biljka, ali bez mnogo razloga; kiselo-sladunjavi plodovi deluju kao purgativ i diuretik, a izazivaju i znojenje; sadrže razne kiseline, ulja, tanin i dr. Ime roda potiče od latinske reči sambuca = muzički instrument nekada pravljen od drveta ovih biljaka ili grčke reči sambyx = crvena boja, na koju naliči crveni sok ploda.
Jednogodišnja, zeljasta, jednodoma biljka. Stablo je uspravno, visoko 0.5-3.5 m, od baze je razgranato. Listovi su prosti, 3-7 režnjeviti, naspramni, režnjevi su po obodu celi, gornji listovi su prosti. Cvasti su jednopolne, muške glavice grade debele složene grozdaste cvasti na vrhu grana i stabla. Ženske cvasti se nalaze ispod muških grozdova u grupicama od 4-8, u pazuhu gornjih listova. Ženske glavice sadrže po jedna ženski cvet. Plod je ahenija. Cvetanje i oprašivanje: VII-VIII; anemofilija (vetrom). Plodonošenje i raznošenje: VIII-IX; epizoohorija (na površini životinja), antropohorija (čovek).
Stanište: ruderalna mesta pored puteva, usevi strnih žita, nasipi kanala, šikare, suve subnitrofilne travne formacije, drvoredi, antropogene šume, nedavno posečene šume, mlade šume i šume panjače, skorije krčene površine. Autohtoni areal porekla je Severna Amerika (Kanada, SAD). U Evropi se pojavila početkom XX. veka, a u Vojvodini 80.-tih godina prošlog veka. Kod nas je uneta slučajno, a isključivi vektor širenja je transport – uvoz nekontrolisanog semenskog materijala, prenošenje semena poljoprivrednih proizvoda. Prisutna je sporadično u formiranim populacijama, a na periferiji areala u Vojvodini sa siromašnijim populacijama ili pojedinačno primerci. U okolnim državama se javlja i Ambrosia coronopifolia, takođe višegodišnja biljka, a čije pojavljivanje i kod nas može da se očekuje.
Ambrosia artemisiifolia L. u narodu poznata kao ambrozija, pelenasta ambrozija, limundžik, je korovsko-ruderalna biljka unešena iz Severne i Srednje Amerike u Evropu oko 1800. godine. Zahvaljujući svojoj invazivnoj prirodi, pelenasta ambrozija je u početku osvojila staništa sa otvorenim tipom vegetacije, neobrasle terene. Danas, pelenasta ambrozija zakorovljuje gotovo sve useve i zasade, brzo se širi i postaje kosmopolita. Brzom širenju ove biljke u velikoj meri je doprineo i loše dorađen semenski materijal koji nije očišćen od semena ovog korova. U poljoprivrednoj proizvodnji, Ambrosiaartemisiifolia L. danas predstavlja značajan problem pre svega u okopavinama. Na mnogim terenima je, po svojoj brojnosti, jedan od najznačajnijih korova.
Višegodišnja biljka sa snažnim osovinskim korenom i razgranatim rizomom. Glavno stablo puzeće oko 30 (ređe do 40) cm dugo, na čvorovima se ukorenjuje, golo. Listovi s golim vrlo dugim drškama (do 20) cm. Listići klinasto objajasti do eliptični, većinom 1-2 (do 3) cm dugi i samo malo uži. Glavice na drškama iste dužine ili dužim od lisne drške, okrugle, rastresite, većinom s 40 do 80 cvetova do 2 cm široke. Cvetovi na drškama otprilike iste dužine kao čašica, posle cvetanja oboreni naniže, beli ili ružičasti, posle cvetanja mrki. Plod mahuna linearna, spljoštena s tankim omotačem, s 3-4 semena. Seme jajasto do bubrežasto, sumporno do narandžasto-žuto, kasnije mrko. Cvetanje od maja do jeseni. Stanište: Po baštama i njivama, pored puteva, na utrinama, po vlažnim livadama, na obalama reka i potoka, skoro svuda od nizija do alpijskog regiona. Opšte rasprostranjenje: Čitava Evropa, severna i zapadna Azija, severna Afrika i Severna Amerika; odomaćena u Južnoj Americi i istočnoj Aziji. Privredni značaj: Odlična biljka za stočnu hranu.
Xanthium strumarium L. je poreklom iz Severne Amerike. Danas je jedan od najraširenijih korovskih vrsta u Indiji. Narodni naziv za ovu biljku je obična boca. Jednogodišnja je biljka, visine od 16-20 cm. Ima vretenast koren, a stablo je uspravno i granato. Listovi i lisne drške obrasli su beličastim dlakama. Listovi su srcasto-trouglastog oblika, sa naličja obično beličasti a sa lica tamno zeleni. Po obodu su grubo nazubljeni do režnjeviti (sa tri režnja). Muške glavice su oko 5 mm dugačke, loptaste, sa zelenkastim cvetovima i žlezdama. Ženske glavice su u pazuhu sa dva cveta. Cveta i plodonosi od juna do oktobra. Plod je ahenija, elipsoidnog oblika, dužine 14-18 mm, sa 2 kljuna, pokriven kukičastim bodljama. Jedna biljka godišnje proizvede 180-200 semena, maksimalno 1000. Klija i niče od ranog proleća pa do leta, pri temperaturi od 4-5°C. Koren i plodovi obe biljke koriste se u medicini. Poznato je njeno dobro dejstvo u lečenju leukoderme, epilepsije, ujeda od mnogih insekata i groznice. Takođe je poznato i njeno antibakterijsko dejstvo. Otrovna je za svinje i krupnu stoku.
Višegodišnja biljka, 25-100cm visoka, sa nežnim valjkastim rizomom. Stabljika granata, uspravna, ustajuća, četvorouglasta. Listovi duguljasti ili široko lancetasti, prema vrhu naglo stegnuti.
Cvetne drške duge, raskrečene posle cvetanja, stoga je cvast razređena. Plodići poluloptasti.V-IX.
Stanište. Po baštama, zidinama, živim ogradama, oko kuća, po zidinama, livadama, šumama.
Opšte rasprostranjenje. Od Portugala preko Francuske do Mađarske i Rumunije, severno do južne Engleske i severne Poljske, na jug do srednje Italije i južne Srbije.
Jednogodišnja ili vrlo retko dvogodišnja biljka, visine 20-90 cm sa brojnim, uspravnim, jednostavnim ili granatim, glatkim ili čekinjastim dlakavim stabljikama. Listovi vrlo različiti, obično sedeći, izduženo jajasti ili eliptični, perasto ili dvostruko perasto deljeni ili perasto usečeni, sivozeleni. Cvetovi pojedinačni, vršni, do 10 cm u prečniku, na dugačkim peteljkama, bledocrveni ili zatvoreni, retko beli ili ljubičasti, pri osnovi sa okruglom, sjajnom, često belo oivičenom, crnom mrljom. Plod čaura objajasta ili loptasta, pri osnovi zaobljena, gola, duplo duža nego šira. Seme bubrežastog oblika, mrežasto, zatvoreno mrke boje. Cvetanje: V-VI.
Stanište: Rasprostranjena po njivama, u usevima, poljima, utrinama, suvim i kamenitim mestima, pored puteva, oko naselja, u ravnici kao i planinama. Opšte rasprostranjenje: Evropa, bez Arktika, umerena Azija, severna Afrika, Kanarska ostrva, Madera, atlanski i pacifički deo Severne Amerike, uvlači se u Australiju i Novi Zeland. U Srbiji široko rasprostranjena.
Jednogodišnja prezimna semenska korovska biljka, klija većinom u proleće, ali i u jesen. Pogoduje joj humusno, peskovito tlo ilovače, bogato hranljivim materijama.
Kotiledoni okruglo ovalni, 6-8 mm dugi, sa jasno izraženom peteljkom, punih ivica sa slavo uvučenim vrhom. Listovi svetlozeleni, u osnovi okrenuto jajoliki, sa peteljkom. Gornji duguljasti, sa osnovom u obliku strele, najčešće sa dosta useka ili nazubljeni, bez dlačica. Cvetovi su mali i beli. Plodovi su veliki, ravni, sa krilima. Oko 900 semenki po biljci, tamnosmeđi, sa koncentričnim rebrima i u tlu sposobnost klijanja zadržavaju oko 30 godina. Seme klija na 2 do 30°C.
Jednogodišnja biljka. Koren tanak. Stabljika visine 5-30 cm, leži na zemlji ili se izdiže, još od osnove bogato razgranata, pokrivena proređenim dugačkim dlakama. Donji listovi stabla naspramni, sa prilično dugačkom lisnom drškom, okruglasto srcasti ili bubrežasti, sa srcasto urezanom osnovom, ostali naizmenični, često širi no što su dugački, svi deljeni u 3-5 (7) ± šiljatih režnjeva, srednji režanj je najširi. Cvetovi pojedinačni u pazuhu listova. Cvetne drške prave, pokrivene maljama, dugačke kao listovi iz čijeg pazuha polaze ili do 2 puta duže od listova, u vreme plodonošenja lučno savijene. čašica deljena u 4 široko srcasto trouglasta, na vrhu šiljata režnja, duž oboda gusto pokrivenih dugačkim trepljama. Krunica tanjirasta, široka 2-3 mm, ružičaste, ljubičaste ili plave boje, ređe bela, deljena na 4 skoro jednaka, na vrhu zatupasta režnja, od kojih je donji najuži; krunična cev vrlo kratka. Prašnika 2, kraći od krunice. čaura zaobljeno četvororežnjevita, loptasto naduvena, dugačka do 5 mm, široka oko 6 mm, kraća od čašice, gola, na vrhu nije usečena ili sasvim malo usečena; stubić dugačak do 1 mm. U svakoj komorici ploda nalazi se po 1-2 semena; seme je poluloptasto ili eliptično, izbrazdano, sa donje strane čankoliko izdubljeno. Cveta od marta do maja meseca.
Raste po šumama i raznim tipovima ruderalnih staništa.
Jednogodišnja zeljasta biljka koja često klija u jesen. Prezimljuje u obliku klijanca, a razvoj nastavlja sledeće godine. Grana se od samog korena, grane su polegle, dugačke 10-40 cm. Polegli delovi stabla puštaju adventivne korenove. Listovi su prosti, naspramni, široko do uzano jajoliki, po obodu su nazubljeni, lisna drška se od baze biljke ka vrhu skraćuje. Cvetovi su dvopolni, pojedinačni, svetlo do tamnoplavi. Razvijaju se u pazuhu listova na petaljkama koje su duže od listova. Plod je čaura. Cvetanje i oprašivanje: mart-maj, ponekad druga generacija i do novembra; entomofilija (insektima), autogamija (samooprašivanje). Plodonošenje i raznošenje: april-jun; antropohorija (čovek).
Poreklom je iz Jugozapadne i Srednje Azije, ali je danas rasprostranjena širom sveta. Može se naći u travnjacima (uključujući sportska igrališta i parkove), na ruderalnim mestima pored puteva, u vinogradima, baštama, usevima strnih žita i leptirnjača, u strnjištima, okopavinama. Nije poznato kako je unesena, ali najverovatnije sa semenom trava, lucerke i deteline. U Evropi se raširila početkom 19. veka, prvi podatak potiče iz 1800. godine. Najčešće se širi spontano i posredstvom čoveka. Populacije su često veoma guste, pokrivaju veliku površinu. Česta u celoj Vojvodini i potpuno odomaćena. Vrsta nije rasprostranjena jedino u šumskim i vodenim ekosistemima.
Višegodišnja biljka, 30-120 (200) cm visoka. Koren vretenast. Stabljika uspravna, kruta, uglasta. Listovi zeleni, prizemni listovi oblancetasti, listovi u gornjem delu stabljike sedeći, duguljasti do lancetasti. Cvetovi jezičasti, svetloplavi, retko beli ili ružičasticrveni. Plod ahenija, slamastožuta, svetlosmeđa do crnkasta. Cvetanje: VII-IX. Stanište: Pored puteva , po zidinama, oranice, livade, progale nizinskih i mezofilnih šuma.
Jednogodišnja ozima biljka visoka do 30 cm. Stabljika tanka, uspravna i granata, gola ili u donjem delu s retkim dlakama. Listovi izduženo eliptični, dugi 2,5-5 cm, tanki, žutozeleni; u sredini stabla su najveći, većinom su sedeći. Cvetovi su bledožuti, ukrug grupisani, veličine oko 1 cm; donja usna cveta je nešto duža od gornje i smeđasto je obojena. Cveta uleto, VI-IX.
Raste najviše u brdskim predelima, kao korov u žitima i ako je sušno leto na strništima, zatim u krompiru i drugim usevima. Zbog intenzivne agrotehnike sve ređi je korov. Preferira sušna i šljunkovita, karbonatna tla, zbog čega se javlja (u ravnici najčešće) na nasipima pruga. Otrovna je zbog sadržaja nekih alkaloida, zbog toga mu nije mesto u krmi za stoku. Ima i lekovita svojstva, a kao i mnoge usnatice dobra je pčelinja paša.
Ova biljka poznata je kao snažan antiseptik, a koristi se i u lečenju upale pluća, zglobova i nerava Crna slačica poreklom je iz Južne Amerike odakle su je u Evropu u 15. veku preneli španski osvajači. Spada u medonosne biljke jer ima obilje nektara i polena, a poznata je po svojoj lekovitosti, niskoj kaloričnosti i visokoj hranljivoj vrednosti. Najviše se koristi seme, ali široku primenu ima i ulje slačice.
Jednogodišnja odn. prezimna semenska korovska biljka, klija u proleće i jesen sa neprijatnim, lako narkotičkim mirisom. Najviše joj pogoduje rastresito tlo od peska ili ilovače, bogato hranljivim materijama (povoljni uslovi tla). Mala konkurentnost.
Žitarice, uljana repica, repa, kukuruz, mahunarke, krompir
Kotiledoni sa plavičastom glazurom odn. stabljika crvenkaste do svetlosmeđe boje. Prvi listovi podeljeni u vidu šake, kasnije dvostruko do trostruko izdeljeni, sa uzanim vrhom. Semenke su u tlu preko 11 godina sposobne za klijanje. Optimalna temperatura klijanja oko 7°C.
Jednogodišnja biljka visine 30-100 cm. Stablo uspravno, gusto razgranato; kod mladih biljaka je baršunasto maljavo, kasnije ogoli. Donje grane stoje naspramno, listovi na njima su kopljasti. Gornji listovi su trouglasto-srcoliki, s obe strane ravnomerno tamnozeleni. Mlade biljke imaju listove pokrivene mehurastim dlakama, što im daje pepeljast izgled. Cvast je u obliku duge grozdaste metlice. Termofilna biljka koja cveta relativno kasno, VII-IX. Plod je pljosnat, bubrežast oraščić, iz kojeg se zrelo seme osipa, dormantno je i klija sledeće sezone.
Sve do viših nadmorskih visina nastanjuje sva mesta bogata azotom, izrazito je nitrofilna. Kao korov se zbog toga javlja na đubrenim mestima, na kompostištima, u povrću, na smetlištima na rubovima naselja. Od stoke naročito svinje rado jedu mlade biljke, ali stare izbegavaju zbog neugodnog mirisa.
Dvogodišnja, ređe jednogodišnja, biljka sa vretenastim korenom crvene, žute ili bele boje, jednostavnim ili ponekad razgranatim. Kod kulturnih biljaka koren je repastog oblika. Stabljika visine 50-80 (150) cm, rebrasta, čekinjasto dlakava, ređe gola, obično razgranata. Listovi čekinjasto dlakavi ili gotovo goli, 2-4 puta perasto deljeni, jajasti ili izduženo jajasti, prizemni na drškama, gornji sedeći, sa izduženim, po obodu opnastim rukavcem. Isečci drugoga reda jajasti ili eliptični, perasto deljeni, sa nazubljenim ili usečenim kriškama, koji su kod donjih listova zatupasti ili kratko šiljati, kod gornjih uži, ponekad linearni ili na vrhu sa bodljom. Štitovi sa zracima pokrivenim oštrim dlakama, ređe golim, različite dužine. Štitići sa većim brojem cvetova. U sredini štita nalazi se tamno purpurni cvet. Listići involukruma brojni, trodeli ili perasto deljeni, pri osnovi opnasto oivičeni, različito trepljasti. Listići involuceluma brojni, različitog oblika, ponekad trodeli ili trozubi ili perasto deljeni, trepljasto dlakavi. Zupci na čašici mali. Krunični listići beli, žućkasti, ružičasti ili purpurni, obrnuto srcasto jajasti, dužine 1,5-3 mm. Plod elipsoidnog ili jajastog oblika dužine 2-3 mm, sa 5 glavnih i 4 sporedna rebra, pokriven lancetasto šiljatim bodljama, koje su pri osnovi gotovo slobodne, na vrhu kukaste. Plodići na poprečnom preseku poluokruglasto uglasti. Sporedna rebra sa pojedinačnim kanalima sa etarskim uljem, na ventralnim stranama po 2 kanala. Cveta od juna do septembra. Raste na suvim i vlažnim livadama, naročito na peskovitim terenima, na nasipima, obalama, pored puteva, na međama, u poljima, obradivim površinama, svetlim šumama.
Kotiledoni u obliku srca, široki, jaki, sa duboko uvučenim vrhom, sa dugom peteljkom. Listovi jajoliki, usečeni sa listićima u obliku epra, 2-5 jajolikih, nazubljenih bočnih lisnih režnjeva koji se povećavaju prema sredini i jedan veoma veliki završni režanj. Cvetovi svetložuti do beli, sa jasno izraženim venama, njihovi kotiledoni stoje uspravno i čekinjasto su obrasli. Plodovi su nanizani jedan do drugog, u njima sadržane semenke su jajolike do okrugle, svetlosmeđe sa crnom mrljom. Po biljci se obrazuje oko 150-300 semenki, koje na osnovu svog sadržaja ulja u tlu dugo zadržavaju sposobnost klijanja. Klijanje nastupa na 2-5°C, optimalno 20°C.
Prezimljujuća jednogodišnja ili dvogodišnja, 30-150 cm visoka. Koren vretenast. Stabljika beličasta, često crveno poprskana, gola ili u donjem delu sa bodljama. Listovi kruti, na naličju po glavnom nervu sa bodljama, perasto režnjeviti, pri osnovi strelasti i opkoljavaju. Grančice cvasti sa strelastim, ljuspastim listićima, po celoj dužini sa glavicama. Cvetovi svetložuti, osušeni plavkasti. Plod crnkasta ahenija, nešto hrapava. Cvetanje: VII-IX.
Stanište: Pored puteva, pored pruga, oranice, vinogradi, sunčane padine, stenovita i žbunasta mesta, proređene svetle šume. Opšte rasprostranjenje: Evropa, Sibir do Altaja i Himalaja, Kavkaz, Persija, Mesopotamija, Sirija, Arabija, severna Afrika od Etiopije do Kanarskih ostrva. Unesena u Severnu Ameriku.
Sorghum halepense, u narodu poznat pod nazivima divlji sirak, metla ili koštan, je višegodišnja biljka visine oko jednog, mada nekad dostiže visinu i do tri metra. Pri osnovi je busenasto razgranata, sa dobro razvijenim rizomima, koji su krato puzeći i sa stolonima. Rizomi su podzemni izdanci izduženog oblika sa neograničenim rastenjem. Osovina je valjkasta, zadebljala i služi kao rezervoar hranljivih materija. Kod korovskih biljaka, kao što je divlji sirak, služe za magacioniranje hrane i vegetativno razmnožavanje, obrazujući brojne nadzemne izdanke. Na jednom hektaru obradive površine može da se nade i do tri tone rizoma ove biljke iz familije trava (Poaceae). Na ovaj način se divlji sirak vro brzo i efikasno širi, zauzimajući nove površine.